Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Poznań-Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu

POSTANOWIENIE

Dnia 23 lutego 2024r.

Sąd Rejonowy Poznań Nowe Miasto i W. w P., Wydział II Cywilny

w następującym składzie :

Przewodniczący : Sędzia Izabela Śwital

po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 2024 r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

w sprawie ze skargi Prokura Niestandaryzowany Fundusz Wierzytelności Fundusz Inwestycyjny Zamknięty (poprzednio Prokura Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego) z siedzibą we W.

na czynność Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu R. W. w sprawie o sygn. akt GKm 51/20 w postaci postanowienia z dnia 25 maja 2023r.. w przedmiocie umorzenia postępowania egzekucyjnego i ustaleniu jego kosztów

przy udziale dłużnika A. H.

skargi wierzyciela z dnia 9 października 2023 r. na postanowienie Starszego Referendarza Sądowego z 27 września 2023r. w sprawie II Co 905/23

postanawia:

utrzymać w mocy postanowienie Starszego Referendarza Sądowego z dnia 27 września 2023r., wydanego w sprawie II Co 905/23.

Sędzia Izabela Śwital

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 27 września 2023r. Starszy Referendarz Sądowy Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu w sprawie II Co 905/23 oddalił skargę wierzyciela na czynność Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Poznań Nowe Miasto i W. w P. – R. W. w postaci postanowienia z dnia 25 maja 2023 r. w przedmiocie umorzenia postepowania egzekucyjnego w sprawie GKm 51/20 i obciążenia wierzyciela opłatą egzekucyjną.

Podstawę powyższego orzeczenia, stanowiła konkluzja, iż z uwagi na zgon dłużnika po wszczęciu postępowania egzekucyjnego, Komornik był zobligowany do zawieszenia postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 819 kpc. Bezczynność wierzyciela po zawieszeniu postępowania egzekucyjnego, liczona od daty ostatniej czynności w niniejszej sprawie, tj. postanowienia o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego, uzasadniała jego umorzenie na podstawie art. 824 § 1 pkt 4 kpc i obciążenie wierzyciela opłatą egzekucyjną w trybie art. 29 ust. 1 ukk. Z ustaleń Referendarza Sądowego poczynionych z urzędu wynikało, że nie zarejestrowano wniosku wierzyciela o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym dłużniku, wbrew treści przedłożonego przez skarżącego wydruku wniosku o stwierdzenie nabycia spadku, datowanego na 3 marca 2023r. P. o stwierdzenie nabycia spadku po A. H. toczyło się z wniosku innego podmiotu pod sygn. akt I Ns 501/22 i zakończyło się postanowieniem z dnia 28 października 2022r.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodził się wierzyciel, który powyższe orzeczenie zaskarżył w całości skargą z dnia 9 października 2023r. (k.24-27).

W skardze zarzucono błędne zastosowanie art. 824 § 1 pkt 4 kpc oraz art. 29 ust. 1 ukk, skutkujące obciążeniem wierzyciela niewłaściwą opłatą egzekucyjną. Wskazano, iż pismem z dnia 7 kwietnia 2022r. wierzyciel informował Komornika Sądowego o podejmowanych czynnościach mających na celu ustalenie kręgu spadkobierców. W dniu 20 czerwca 2022r. złożył wniosek o doręczenie skróconego odpisu aktu zgonu do Urzędu Stanu Cywilnego, warunkującego możliwość złożenia wniosku do Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłym dłużniku. Następnie pismem z dnia 3 marca 2023r. poinformował ponownie Komornika o złożeniu do Sądu wniosku o stwierdzeniu nabycia spadku po A. H.. Postanowieniem Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 21 czerwca 2023r. (I Ns 254/23) odrzucono niniejszy wniosek z uwagi na wcześniejsze wszczęcie postępowania w tym przedmiocie pod sygn. akt I Ns 501/22.

Sąd zważył, co następuje :

Wniesiona w terminie skarga na orzeczenie referendarza sądowego okazała się niezasadna.

Postępowanie egzekucyjne GKm 51/20 prowadzone było z wniosku wierzyciela przeciwko dłużnikowi A. H.. W toku postępowania egzekucyjnego, tj. dnia 10 stycznia 2022r. dłużnik zmarł. Postanowieniem z dnia 22 marca 2022 r. Komornik postanowił zawiesić postępowanie egzekucyjne. Zgodnie z art. 819 § 1 k.p.c. organ egzekucyjny zawiesza postępowanie z urzędu w razie śmierci wierzyciela lub dłużnika. Postępowanie podejmuje się z udziałem spadkobierców zmarłego albo - w zakresie w jakim dotyczy ono praw i obowiązków wynikających z działalności gospodarczej - zarządcy sukcesyjnego, jeżeli został ustanowiony zarząd sukcesyjny.

Bezczynność wierzyciela, który w określonym czasie (zależnie od daty wszczęcia postępowania egzekucyjnego) nie dokonał czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania egzekucyjnego oraz nie zażądał podjęcia zawieszonego postępowania (w okolicznościach sprawy - nie podjął czynności mających bezpośrednio na celu ustalenie kręgu spadkobierców po zmarłym dłużniku) skutkuje umorzeniem postępowania w trybie art. 824 § 1 pkt 4 kpc.

W wypadku zawieszenia postępowania, termin wskazany w art. 824 kpc biegnie od ustania przyczyny zawieszenia i tylko wtedy, gdy wierzyciel jest obowiązany do dokonania czynności niezbędnej dla dalszego prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Jeżeli usunięcie przyczyny zawieszenia jest uzależnione od podjęcia pewnych czynności przez wierzyciela, termin ten rozpoczyna bieg od chwili, kiedy wierzyciel mógł taką czynność podjąć najwcześniej, np. złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku, wskazać przedstawiciela, wystąpić o ustanowienie kuratora itp. Niejednokrotnie ustalenie tej daty będzie wymagać od organu egzekucyjnego poczynienia dodatkowych ustaleń lub będzie dość utrudnione (J. J., W. zagadnienia dotyczące zawieszenia i umorzenia postępowania egzekucyjnego, Problemy egzekucji 1999 nr 2 (38) , str. 74).

Skarżący nie zgadza się z umorzeniem przedmiotowego postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 824 § 1 pkt 4 kpc tj. z uwagi na bezczynność wierzyciela, ponieważ w okresie po zawieszeniu postępowania egzekucyjnego podejmował on w swojej ocenie czynności niezbędne do ustalenia kręgu spadkobierców, o czym informował na bieżąco Komornika Sądowego.

Należy jednak zauważyć, iż nowelizacją, która weszła w życie w dniu 8 września 2016 r. (Dz. U. z 2015, poz. 1311), ustawodawca postanowił uchylić poprzednio obowiązujący art. 823 kpc, który odnosił się do bezczynności wierzyciela i przenieść podobną regulację do art. 824 § 1 pkt 4 k.p.c., stanowiąc od tej chwili jedną z przesłanek umorzenia postępowania w drodze postanowienia wydawanego z urzędu przez organ egzekucyjny. Wydane w obecnym stanie prawnym postanowienie komornika w tym zakresie ma zatem charakter konstytutywny, a nie deklaratoryjny, jak miało to miejsce w przypadku art. 823 k.p.c. Jednocześnie przewidziano skrócenie (do sześciu miesięcy) okresu, z upływem którego będzie wydawane postanowienie o umorzeniu postępowania. Czas ten uznano bowiem za wystarczający do podjęcia przez wierzyciela czynności koniecznych do dalszego prowadzenia postępowania. Umorzenie postępowania egzekucyjnego następuje z urzędu. Termin 6 miesięcy liczy się od ustania przyczyny zawieszenia, z wyjątkiem gdy zawieszenie nastąpiło na wniosek wierzyciela – wówczas termin rozpoczyna bieg od chwili zawieszenia.

Wierzyciel z mocy art. 1025 k.c. uprawniony jest do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku po dłużniku zmarłym w toku egzekucji. Spadkobiercy wstępują wówczas do postępowania egzekucyjnego w miejsce dłużnika, dlatego nie ma obowiązku umorzenia postępowania egzekucyjnego tylko z tej przyczyny iż w toku postępowania egzekucyjnego nastąpiła śmierć dłużnika.

Przy zastosowaniu art. 819 § 1 kpc występujący brak zdolności sądowej jednej ze stron ma zatem charakter następczy, kontynuowanie postępowania jest zaś dopuszczalne z udziałem jego następców prawnych. W razie bowiem braku owych spadkobierców albo zrzeczenia się spadku przez potencjalnych spadkobierców, w ostateczności spadek z mocy ustawy zostaje przejęty przez gminę lub Skarb Państwa (art. 1023 kpc).Tylko w wyjątkowych sytuacjach śmierć dłużnika w toku postępowania egzekucyjnego spowoduje umorzenie postępowania (np. śmierć dłużnika zobowiązanego do wykonania czynności, której inna osoba nie może za niego wykonać, śmierć osoby uprawnionej do świadczeń alimentacyjnych).

W przedmiotowej sprawie termin z art. 824 § 1 pkt 4 k.p.c. liczony od daty doręczenia wierzycielowi postanowienia o zwieszeniu postępowania egzekucyjnego, tj. 28 marca 2022 r., nie został przerwany, gdyż złożenie w dniu 20 czerwca 2022r. wniosku o doręczenie skróconego odpisu aktu zgonu do Urzędu Stanu Cywilnego nie stanowi w ocenie Sądu czynności bezpośrednio dążącej do ustalenia kręgu spadkobierców oraz podjęcia zawieszonego postępowania egzekucyjnego. Dopiero wniosek o stwierdzenie nabycia spadku lub przyłączenie się do toczącego już postępowania w tym przedmiocie stanowiłyby taką czynność. Brak załączenia skróconego aktu zgonu dłużnika do wniosku o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym dłużniku, nie stanowi przeszkody do złożenia takiego wniosku, gdyż może zostać uzupełniony na późniejszym etapie postępowania na wezwanie Sądu lub z urzędu przez Sąd spadku.

W dniu 8 marca 2023r. wierzyciel wystąpił do sądu o stwierdzenie nabycia spadku po dłużniku A. H., który to wniosek został jednak odrzucony postanowieniem Sądu Rejonowego Poznań- Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 21 czerwca 2023r. r. (I Ns 254/23) z uwagi na wcześniejsze zarejestrowanie analogicznego wniosku przez M. P. (pismem wniesionym do sądu w dniu 21 czerwca 2022r.) i toczące się w tym zakresie postępowanie (I Ns 501/22). Postanowieniem z dnia 28 października 2022r., wydanym w sprawie I Ns 501/22 Sąd stwierdził, że spadek po A. K. J. H. na podstawie ustawy nabyła z dobrodziejstwem inwentarza w całości żona B. H. z d. G.. Postanowienie to uprawomocniło się w dniu 5 listopada 2022r.

Termin do podjęcia postępowania egzekucyjnego należy zatem liczyć od daty zawieszenia postępowania egzekucyjnego w dniu 28 marca 2022r., tak liczony termin upływał z dniem 28 września 2022r. Skarżący pomimo ciążącego na nim obowiązku podjęcia stosownej aktywnosci, wniosek o nabycie spadku złożył dopiero z dniem 8 marca 2023r., a więc po przepisanym terminie. Ponadto z udzielonych w treści skargi wyjaśnień nie wynika, aby wierzyciel dowiadywał się wcześniej czy postępowaniem w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po zmarłym zostało wcześniej zainicjowane z wniosku kogoś innego. Wierzyciel w przedmiotowej sprawie reprezentowany jest przez profesjonalnego pełnomocnika. Bezczynność wierzyciela przekraczająca 6 miesięcy w tym zakresie, obliguje Komornika do umorzenia z urzędu niniejszego postępowania w oparciu o art. 824 § 1 pkt 4 kpc, z którym to przepisem związana jest opłata egzekucyjna unormowana w art. 29 ust. 1 ukk, a nie w art. 29 ust. 4 ukk.

Mając na uwadze treść art. 767 ^3a k.p.c., sąd postanowił jak w sentencji.

Sędzia Izabela Śwital